1961 de Elazığ ili Maden İlçesi Kaşlıca Köyü’nde doğdu. İlkokulu Köyünde, Ortaokulu Maden İlçesinde tamamladı. 1980 yılında Elazığ İmam-Hatip Lisesi’nden mezun oldu. 1985 yılında Erzurum Atatürk Üniversitesi’ni bitirdi. Aynı yıl girdiği Müftülük ve Vaizlik Sınavını kazanarak 05.11.1985 de Antalya H. Mehmet Gebizli Eğitim Merkezi’nde 3 ay boyunca hizmet öncesi kurs gördü. 19 Ocak 1986 da Bitlis İli Adilcevaz İlçe Vaizliğine atandı. 1 Nisan 1986 - 1 Ağustos 1987 tarihleri arasında Ankara Polatlı ve Şanlıurfa’da muvazzaf askerlik görevini tamamladı. 1989 Ağustos ayında Bitlis İli Mutki İlçesine İlçe Müftüsü olarak atandı. 1991 Ekim ayında Elazığ İli Alacakaya İlçe Müftülüğüne, 1996 yılında aynı ilin Karakoçan İlçe Müftülüğü'ne, 05.09.2005 yılında Kahramanmaraş İli Elbistan İlçe Müftülüğü’ne, 06.09.2011 tarihinde Diyarbakır Sur İlçe Müftülüğüne, 15.01.2012 tarihinde Diyarbakır İl Müftü Yardımcılığına daha sonra 27.08.2012 tarihinde tekrar Diyarbakır Sur İlçe Müftülüğüne İlçe Müftüsü olarak atandı. 08.12.2016 tarihinden itibaren Şırnak İl Müftülüğü görevinde iken, 20.03.2021 tarihinde Şanlıurfa İl Müftülüğü görevine atanan Müftü TOLAN, evli ve dört çocuk babası olup Arapça bilmektedir.